Zitten is het nieuwe roken – Waarom we allemaal meer moeten bewegen
We hebben het allemaal weleens gehoord: “Zitten is het nieuwe roken.” En laten we eerlijk zijn, het klinkt behoorlijk overdreven, toch? Hoe kan een onschuldige zithouding in verband worden gebracht met zoiets destructiefs als roken? Maar als we dieper kijken naar de feiten, wordt het duidelijk waarom deze uitspraak steeds vaker opduikt. Dus, haal even diep adem, strek je benen en lees verder terwijl je rechtop gaat zitten. Dit is waarom je stoel misschien wel je grootste vijand is.
Hoe zit het eigenlijk?
In de moderne wereld brengen we meer tijd zittend door dan ooit tevoren. We zitten achter ons bureau, tijdens vergaderingen, in de auto, op de bank en zelfs tijdens sociale activiteiten. Voor velen van ons is een groot deel van de dag statisch: zitten en staren naar schermen. Het voelt misschien comfortabel, maar onderzoek toont aan dat langdurig zitten een verrassend negatief effect op onze gezondheid kan hebben.
Net als roken, verhoogt veel zitten je risico op verschillende gezondheidsproblemen. Het gaat niet alleen om rugpijn of stijve benen. Nee, de gevolgen kunnen veel verder gaan. Studies hebben aangetoond dat urenlang zitten dagelijks de kans vergroot op hart- en vaatziekten, obesitas, diabetes type 2 en zelfs bepaalde vormen van kanker. En alsof dat nog niet genoeg is, kan het zelfs je levensverwachting verkorten.
Zitten en calorieverbranding
Een van de meest voor de hand liggende effecten van veel zitten is de impact op je stofwisseling. Terwijl je zit, is je lichaam in een soort “ruststand”. Je verbrandt veel minder calorieën dan wanneer je staat of beweegt. Zelfs eenvoudige bewegingen zoals staan, rondlopen of een trap oplopen kunnen een groot verschil maken in hoeveel energie je gebruikt. Wanneer we langdurig zitten, gaat ons lichaam op spaarstand, en dat is een uitnodiging voor gewichtstoename en de daarmee gepaard gaande gezondheidsproblemen.
De verborgen schade van inactiviteit
Het gevaar van te veel zitten zit niet alleen in de calorieën die we niet verbranden. Langdurige inactiviteit kan ook andere systemen in ons lichaam verstoren. Denk bijvoorbeeld aan:
- Bloedcirculatie: Als je lange tijd stilzit, vertraagt de bloedsomloop. Dit kan leiden tot een hoger risico op bloedstolsels en spataderen.
- Spieren en gewrichten: Je spieren worden letterlijk lui als je te veel zit. Spieren in je benen en heupen verliezen kracht, wat weer kan leiden tot een slechte houding en rugklachten.
- Rug en nek: Slecht zitten veroorzaakt vaak een kromme rug, voorovergebogen schouders en een gebogen nek. Dit kan op den duur leiden tot chronische pijnklachten.
Maar ik sport toch? Is dat niet genoeg?
Veel mensen denken dat ze het negatieve effect van een hele dag zitten wel kunnen compenseren door ’s avonds even flink te gaan sporten. Helaas werkt dat niet helemaal zo. Natuurlijk is sporten enorm goed voor je, maar urenlang zitten en vervolgens een uur intensief trainen betekent niet dat je die 8 uur zitten ongedaan maakt.
Het blijkt dat langdurig zitten, zelfs als je daarnaast regelmatig sport, schadelijk blijft voor je lichaam. Dit betekent niet dat sporten nutteloos is – het is essentieel! Maar het echte probleem zit ‘m in de inactiviteit gedurende de rest van de dag. Het is dus niet alleen de gym die je nodig hebt, maar vooral meer beweging gedurende de dag.
Wat kun je doen om zitten te doorbreken?
Oké, zitten is dus niet zo onschuldig als we dachten. Maar wat kunnen we eraan doen? Hier zijn wat simpele tips om minder te zitten en meer te bewegen zonder je hele leven op z’n kop te zetten:
- Staand werken: Probeer af en toe staand te werken. Veel kantoren bieden tegenwoordig verstelbare bureaus aan. Wissel af tussen staan en zitten voor een goede balans.
- Loop tijdens telefoongesprekken: In plaats van stil te zitten tijdens je telefoontjes, loop een beetje rond. Dit kan gemakkelijk een paar extra stappen per dag opleveren.
- Korte pauzes: Zet een timer op je computer of telefoon die je eraan herinnert om elk half uur even op te staan. Loop naar de keuken, doe een paar squats of strek je benen.
- Neem de trap: Dit lijkt een inkopper, maar laat die lift eens links liggen en kies voor de trap. Elke stap telt!
- Wandelen tijdens vergaderingen: Heb je een overleg dat geen computers of schermen nodig heeft? Probeer een “walking meeting”. Buiten lopen terwijl je bespreekt wat er moet gebeuren kan verrassend verfrissend zijn.
- Thuis meer bewegen: Maak van tv-kijken een actief moment door tijdens reclames op te staan en wat lichte oefeningen te doen, zoals op de plaats marcheren of stretchen.
De oplossing: beweging is de sleutel
De boodschap is duidelijk: het gaat niet alleen om die intense sportsessies, maar vooral om regelmatig bewegen gedurende de dag. Maak bewegen een gewoonte, zelfs als het maar kleine beetjes zijn. Sta vaker op, wandel meer, en breek die lange zitperiodes. Als we met zijn allen wat actiever worden, kunnen we de negatieve effecten van al dat zitten verminderen en ervoor zorgen dat we gezonder, energieker en langer leven.
Dus de volgende keer dat je jezelf erop betrapt dat je al uren achter je bureau zit, weet je wat je te doen staat. Sta op, beweeg en zorg dat zitten niet jouw nieuwe “roken” wordt.
Wil je meer tips om je dagelijkse beweging te vergroten bezoek dan onze website www.mindfulrun.nl eens voor praktische adviezen en begeleiding, zodat je je gezondheid een boost kunt geven, ook als je een drukke agenda hebt!
“Een mens is niet gemaakt om stil te zitten!.”
— Martijn Mensink, MROI Opleidingen en Trainingen
